Renovatie Haringvlietbrug schakelt met BIM: ‘Inmeten is weten’
Ruim honderd computermodellen waren nodig om de nieuwe onderdelen van de Haringvlietbrug perfect te laten passen op de bestaande onderbouw. Op basis van zeer gedetailleerde 3D-modellen is het gelukt de nieuwe brug als LEGO-bouwstenen in te klikken. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar 'inmeten is weten'. René Baars, BIM-coördinator bij Mobilis, geeft een kijkje achter de schermen van ‘zijn’ modellen.
Elk onderdeel en elke fase zit in zijn computer. ‘We werken al maanden aan de modellen. Maar het voelt letterlijk anders als je de 13 centimeter dikke staalplaat uit je model ook echt in handen hebt. Dat moment is magisch’, vertelt René vanachter zijn beeldscherm in de keet aan het Haringvliet, op steenworp afstand van de brug. Maanden was hij in touw om de modellen in een coördinatiemodel samen te voegen, up-to-date te houden en te controleren op raakvlakken.
Dossier
Sinds het moment dat de klep en de tandbaan succesvol zijn ingehesen, is de druk iets minder hoog. ‘De komende periode ben ik nog wel bezig om het dossier ‘As-Built’ af te ronden zodat we de brug kunnen opleveren. Ik krijg nog dagelijks vragen: hoe zit dit? En, hoe waar dat? Nee, ik kan hier voorlopig nog niet weg.’
De renovatie van de basculebrug met een klep van 26 bij 38 meter is een huzarenstukje, waarbij de uitvoering onder hoge tijdsdruk staat. Dat betekent schipperen om een strakke, realistische planning en fasering uit te werken en ook daar komen de simulaties en modellen van pas. In de acht weken afsluiting tussen 9 juni en 4 augustus zijn de cruciale delen van het werk in opdracht van Rijkswaterstaat uitgevoerd, zoals het uithijsen van de oude klep, het plaatsen van de nieuwe klep en de tandbaan en een nieuw dak op de kelder. De snelweg A29 bij Numansdorp moest dicht en daarmee was het zaak om de planning te halen en zo de hinder voor het wegverkeer te beperken.
Blauwdruk
De BIM-modellen spelen een sleutelrol bij de renovatie van de Haringvlietbrug. Bijzonder is dat de gebruikte methode een blauwdruk vormt voor andere renovatie-opgaven. Het model legt de basis voor het ontwerp en de uitvoering, maar is constant bijgewerkt met de werkelijke situatie buiten.
‘Het model wordt nog tijdens de uitvoering bijgewerkt met bevindingen van buiten. Bij oplevering van het model zijn de tijdelijke voorzieningen, zoals de steigers en drijvende bokken, niet meer van belang en blijft er een model over dat op de belangrijkste raakvlakken is aangepast. Lang niet alles is straks nog zichtbaar. Voor het beheer en onderhoud in de komende decennia is het essentieel om precies te weten hoe alles in elkaar past en welke materialen zijn toegepast.’
Het mooie van BIM-modellen is dat je er ook animaties en simulaties mee kunt maken. Al maanden simuleert René met het ontwerpteam op zijn scherm het openen van de brugklep van gesloten tot volledig open stand. Daarbij maken de modellen ook alle raakvlakken en mogelijke ‘clashes’ inzichtelijk, zoals bijvoorbeeld een kaarsrechte zaagsnede die toch iets verloopt.
Pionieren
‘Het civiele werk is bij deze renovatie beperkt. De echte uitdaging zit in de grote hoeveelheden raakvlakken van de nieuwe en tijdelijke situatie met de bestaande brugkelder en de pijlers. Het gave is dat je werkt aan een ontwerp dat je in de toekomst vaker kan gaan toepassen bij renovaties van kunstwerken. Dat is pionieren en flexibel meebewegen en levert tegelijk een standaard op die we straks kunnen gebruiken bij de Papendrechtsebrug, of bij andere bruggen.’
Schrijver Ingrid Koenen
IJkpunten
Leuk zo’n 3D-model. Maar waar begin je? En hoe zorg je dat je steeds de laatste versie werkt? Hoe moet dat buiten als de slopers aan de slag gaan? En hoe zorg je dat de modellen van Hollandia Infra (brugklep en tandbaan), Machinefabriek Rusthoven (het bewegingswerk), Croonwolter&dros (de installaties) en alle modellen voor de tijdelijke voorzieningen zoals steigers ook naadloos passen? Dat zijn de grote uitdagingen van de BIM-coördinator.
Als BIM-coördinator werk je nauw samen met het ontwerpteam én met de werkvoorbereiding waarbij ook tijdens de uitvoeringen nog ontwerpen worden aangepast. ‘Hier heb je te maken met een verkeersbrug uit 1964 en een bestaande basculekelder. We hebben een stelsel van meetpunten opgericht om de metingen in de basculekelder te kunnen visualiseren in het 3D-model. Deze 141 stickers dienen als ijkpunten voor de metingen van maatvoerders.’
Milimeterwerk
Door deze inmetingen weer te koppelen met het model, finetunen we het model om zo goed mogelijk inzicht te krijgen in de raakvlakken tussen het bestaande werk en de nieuwe kelder. Ook al werk je nog zo secuur, het is onvermijdelijk dat de modellen niet helemaal kloppen met de situatie buiten. ‘Waar we een kaarsrechte zaagsnede in het 3D-model hebben gezet, blijkt in werkelijkheid de lintzaag iets te verlopen, waardoor er lokaal wat van het bestaande betonwerk moest worden weggehakt. Het zijn minimale marges, echter het helpt om in het 3D-model te bekijken op welke locaties dan aanvullend sloopwerk nodig is.’
Ook het nauwkeurig controleren van de positie van bijvoorbeeld de hoofddraaipunten is gedaan op basis van het BIM-model. ‘Hier geldt dat een afwijking van slechts een millimeter op de positie toch grote gevolgen kan hebben voor de positie van de oplegging en de draaipunten over een afstand van 43 meter. Als betonbouwer werk je vaak met een paar centimeter tolerantie, echter in dit project is die speelruimte slechts enkele millimeters.’
Renovatie klep Haringvlietbrug in BIM
| Opdrachtgever | Rijkswaterstaat |
| Opdrachtnemer | Combinatie Mobilis, Croonwolter&dros Haringvlietbrug (CMCH) |
| Aantal deelmodellen | 126 |
| Verschillende BIM softwarepakketten | 12 |
| Aantal verschillende leveranciers BIM-modellen | 14 |
| Aantal in het model verwerkte meetpunten | 4 .500 |
| Uitgevoerde puntenwolken | 17 |
