Energietransitie in stroomversnelling: ‘Mobriq versnelt fundaties hoogspanningsstations’
De Mobriq-basis voor elektriciteitsstations Zevenhuizen en Bleiswijk is gelegd. ‘De stekker en het stopcontact, maar dan in mega-uitvoering.’ Combinatie SC&M (Mobilis en Croonwolter&dros) bouwt hier voor TenneT hoogspanningsstations, voor het stroomnet.
Naast het bestaande hoogspanningsstation van Bleiswijk bouwt TenneT een nieuw station om het station Zuidplaspolder bij Zevenhuizen te voeden. Via een ondergrondse kabel wordt het netwerk verlengd tot in Zevenhuizen. Het totale terrein is ongeveer 19 voetbalvelden groot, waar de schakeltuin van TenneT een groot deel van in beslag neemt. Daarmee krijgt de regio veel meer capaciteit. Dankzij de slimme aanpak met 532 prefab-betonbalken verloopt de bouw van de schakelvelden ‘buiten’ en binnen twee keer zo snel. Het succesverhaal van Mobriq. ‘Innovatieve legoblokken.’
Mega potentie
Het team van Paul Quist (ontwerpleider Mobilis) heeft het systeem bedacht en het team van Denis Walraven (projectmanager SC&M) past het systeem toe. Buiten ligt een enorm schakelveld van 19 velden met vlakken van 12 meter lange balken. Keurig passend en gerubriceerd, maar net niet vierkant.
Beiden zijn razend enthousiast over het resultaat als we over het terrein in Zevenhuizen lopen. De gezamenlijke conclusie: ‘Het Mobriq-systeem werkt. Ook op grote schaal.’ Oktober 2023 is de bouw buiten begonnen. ‘Een kraan kan in binnen een dag een laag Mobriq-balken voor twee velden leggen. Dat schiet op. Daarbij werkt het heel prettig dat de afwerking van de verschillende velden in tempo kan variëren. De verschillende ‘treintjes’ hoeven niet precies gelijk op te lopen’, wijst Denis op de verschillende vlakken, waar ploegen bezig zijn met de afwerking zoals het trekken van de aarding en plaatsen van de poeren. Buiten zijn gemiddeld vijftien vakmensen aan de slag. Paul: ‘Dat is het grote voordeel van prefab. Dan is juist het meeste in de fabriek voorbereid. Plug&play, zeg maar. We hebben al een klein veld in Eibergen gemaakt, maar nu passen we het systeem op grote schaal toe. De potentie is echt mega.’
‘Na het heiwerk en ontgraven van de palen is in november begonnen met het opstorten van de palen om de palen op te plaatsen om hierop de eerste en daarna de tweede laag Mobriq balken te plaatsen. Momenteel zijn we zover dat alle balken geplaatst zijn en de binnenwanden van het CDG-gebouw gereed zijn. Komend jaar is de bouw nog in volle gang en daarna volgt een periode van testen en nog meer testen voordat eind 2025 de regionale netbeheerders worden aangesloten en zij complete woonwijken en bedrijventerreinen van stroom kunnen voorzien.
Mobriq-smaak
Als collega-bouwers zich geïnspireerd voelen door onze werkwijze is dat goed. We willen toch juist dat de energietransitie sneller verloopt. Voorlopig is er nog heel veel te doen en hebben we alle slimme capaciteit nodig.’ Paul heeft de Mobriq-smaak te pakken en ziet in gedachte potentie voor nog veel meer slimme standaarden. ‘Balken in geopolymeer-beton, prefab-wanden voor de stations zelf, slimmere aansluitingen’ droomt hij al weg. Stap voor stap, weet hij uit ervaring. De realiteit van Mobriq smaakt naar meer.
Schrijver: Ingrid Koenen
Paul Quist, ontwerpleider Mobilis, en Denis Walraven, projectmanager SC&M.
Eureka-moment
Hoe is dit succesverhaal begonnen? Paul pakt de capaciteitskaart van Netbeheer Nederland erbij op z’n laptop. De plattegrond van Nederland met de overvolle stroomnetten. Driekwart is knalrood en ook de locatie rond Zevenhuizen is rood ingekleurd. De energie-knelpunten zetten hem aan het denken over een slimmere aanpak. Versnellen van de transitie zou het meest effectief zijn, zodat de schaarse capaciteit van vakmensen slimmer kan worden ingezet. Het Eureka-moment van Mobriq-balken kreeg steeds meer vorm. Het eerste concept is in 2021 bedacht en in de afgelopen jaren steeds verder doorontwikkeld.
‘Mobilis heeft samen met Croonwolter&dros al meerdere projecten voor TenneT uitgevoerd. Dat geeft een goed inzicht in waar die knelpunten zitten. Als ontwerper denk je na over de gemene deler. Waar zit het repeterende effect? Waar kun je werken met vaste afstanden? Voor het stroomnet is het voltage leidend. In Nederland zijn de netwerken 110, 150, 220 en 380 kV. Hoe zwaarder het netwerk, hoe meer ruimte nodig is tussen de buisgeleiders om kortsluiting te voorkomen. We zijn gaan rekenen met de zwaarste variant als basis en kwamen al snel uit op twee typen betonbalken met standaard opstorten en standaard-afstanden. Dat maakt niet alleen het leggen van het balken makkelijker, maar ook het ontwerp voor kabels en aansluitingen. Het idee klinkt in de basis eenvoudig, maar toch. Je moet ook overtuigen, doen en bewijzen.’ Inmiddels is project Eibergen opgeleverd, Zevenhuizen in volle gang en gaat Mobriq ook zijn meerwaarde bewijzen in Tilburg. ‘In Tilburg was de combinatie SC&M de enige die de voorgestelde krappe planning van TenneT kon halen. Dankzij Mobriq dus. Dat gaf wel een kick.’
Raamcontract EU303 voor 360 hoogspanningsstations
Mobilis is een van de negen partijen die opdrachtgever TenneT in 2020 selecteerde voor het raamcontract EU303. Deze ondernemingen pakken komende jaren – tot 1 januari 2032 - 360 hoogspanningsstations aan. Met de aanpassing, nieuwbouw en renovatie daarvan is ruim 4 miljard euro gemoeid. Het programma is gericht op multidisciplinaire werkzaamheden voor de TenneT hoogspanningsstations van 110kV, 150kV, 220kV en 380kV in Nederland. Het gaat daarbij om werk voor nieuwbouw, uitbreiding, reconstructie, renovatie, amovering, vervanging, beheer en onderhoud van hoogspanningsstations. Projectmanagement en projectcoördinatie behoren daar nadrukkelijk ook bij.