Groene parels bij Mobilis: Over hergebruik en impact
Groen bouwen
Mobilis TBI kiest voor een groene bouwvisie met de focus op energie, materialen en klimaatadaptatie. Nog een paar jaar en dan zijn hergebruik van materialen en emissieloze bouwplaatsen met elektrische shovels de regel in plaats van de uitzondering, voorspelt duurzaamheid coördinator Marjan Kloos.
Onze vakmensen zijn nu al dagelijks aan de slag met ‘Parijs’, CO2 en het veranderende klimaat. Duurzame maatregelen hebben voor de projecten buiten een vertaalslag nodig in de vorm van zwaarte-puntanalyses, footprints, emissies en MKI. Stap voor stap, beetje bij beetje en met vallen en opstaan.
‘Groen’ bouwen is vooral een kwestie van bedenken én doen, is de stellige overtuiging van Marjan. Kies voor hout of ‘vintage’ beton. Kies voor weglaten of hergebruik. Kies voor vervoer over water en materialen uit de regio. Kies voor hulpbruggen of damwanden die meerdere rondes meekunnen. Kies voor wateropvang of natuurvriendelijke inpassing. De mogelijkheden om te variëren en te combineren zijn eindeloos. TBI maakt vaart met de Klimaattrein en het Groene Boekje en binnen TBI Infra is een speciale Marktplaats opgezet om hergebruik te stimuleren.
Duurzaamheid in de praktijk betekent veel afstemming en rekenwerk, van de tenderfase tot aan de oplevering van een project. ‘Wat je belooft, moet je kunnen aantonen en waarmaken. Je ziet ook dat opdrachtgevers hogere eisen stellen in tenders en een duurzame aanpak belonen bij de aanbesteding van bouwprojecten.’
Circulair en duurzaam bouwen is een van de speerpunten bij Mobilis. De ambitie is om de wereld elke dag een stukje mooier te maken. Elke dag een nieuwe kans, ongeacht duurzame dinsdag of de week van de circulariteit. ‘Elke aanleiding is meegenomen om ‘groen’ in de schijnwerpers te zetten.’ Steeds meer ‘groene’ initiatieven krijgen een kans, maar groene projecten zijn meestal niet zichtbaar ‘groen’. Ze lijken vooral ‘gewoon’. Opnieuw vijf duurzame parels uitgelicht met een potentieel parelsnoer als afsluiter.
Parel 1: Monumentale Berlagebrug weer toekomstbestendig
De beste manier om duurzaamheid te stimuleren, is langer doen met wat je al hebt. Een mooi voorbeeld is de monumentale Berlagebrug (1932), die onlangs volledig is gerenoveerd en opgeknapt. De oude brug was vier maanden volledig afgezet met vrolijke groene bouwhekken en ook de ingezette hulpbrug is modulair en herbruikbaar.
De Combinatie Berlagebrug, bestaande uit Mobilis en Machinefabriek Rusthoven, moest aan de slag met versterken en renoveren van de brug, met respect voor zijn rijke historie en monumentale status. Duurzaamheid staat centraal in dit project, met zorgvuldig hergebruik van materialen en aandacht voor de impact op de omgeving. Oud combineren met nieuw in de complexe binnenstad van Amsterdam was hier de grote uitdaging.
Als eerste zijn de monumentale trammasten zorgvuldig losgemaakt en is midden op de brug het dak van de basculekelder vrijgemaakt. De 32 licht- en tramarmaturen en monumentale leuningen kregen een opknapbeurt in de restauratiehal bij Smederij Oldenhave. De uitvoering gebeurde zoveel mogelijk met elektrisch materieel en aan- en afvoer van materialen gebeurde met de boten van City Barging emissievrij en over water.
Parel 2: Nul-op-de-meter Grondstoffenhal Meerlanden
De Grondstoffenhal Meerlanden, een project van Mobilis in samenwerking met de gemeente Meerlanden, belichaamt duurzaamheid in elk aspect. De 14 meter hoge houten gevel springt in het oog, terwijl de 670 zonnepanelen op het dak onzichtbaar hun bijdrage zullen leveren. De modulaire inrichting van de hal is eveneens gericht op een toekomstbestendige aanpak.
Duurzaamheid staat centraal in het ontwerp; het dak van hergebruikt witte bitumen reflecteert zonlicht, waardoor 670 zonnepanelen efficiënter energie opwekken. De Accoya-houten latten voor de gevel zijn behandeld met azijn en beloven een levensduur van vijftig jaar. De innovatieve aanpak omvat verder een onderdrukkingskast die geuroverlast voorkomt, aangedreven door zonne-energie. Bovendien krijgen afvalstromen zoals glas, staal en puin elk een eigen plek in de hal, met oog op hergebruik. Dit project, met zijn modulaire inrichting en focus op hernieuwbare energie, bewijst dat duurzaamheid en efficiëntie hand in hand kunnen gaan.
Parel 3: ‘Fier’ op milieuvriendelijk slibtransport Oosterweel
Duurzaamheid staat centraal in het afvoeren van slib en grond van de baggerwerken bij het Oosterweelknooppunt, onderdeel van de Ring rond Antwerpen. Het consortium Rinkoniên Oosterweelknoop, bestaande uit Mobilis, Boskalis, Artes Roegiers, Cit Blaton en Stadsbader, maakt gebruik van milieuvriendelijke binnenvaartschepen.
Win, win, win, in een combinatie van duurzaamheid, veiligheid en efficiëntie in transport. ‘De impact op leefomgeving en milieu is tot een minimum beperkt. Op deze manier dragen wij op een duurzame wijze bij aan het project van de eeuw en daar zijn we fier op!’
Gecertificeerd met het Green Award Binnenvaart Gold-keurmerk, zijn deze schepen uitgerust met Stage-V motoren en geavanceerde pompsystemen, waardoor de emissies beperkt zijn. Door het watertransport van 100.000 ton baggerspecie en 125.000 ton grond worden ruim 9.000 vrachtwagens van de weg gehouden. En dat is gunstig voor het milieu, maar ook de filedruk op het wegennet.
Parel 4: OVT circulair beton Brittenpassage
De nieuwe Brittenpassage van station Amsterdam Zuid krijgt een toegang van circulair beton. Steeds vaker kan beton hoogwaardig worden hergebruikt, waardoor de milieu-impact beperkt blijft.
Bouwcombinatie Nieuw-Zuid (Mobilis, Boskalis en Van Gelder) is nog tot 2028 hard aan de slag met de Openbaar Vervoer Terminal (OVT). Het beperken van hinder en milieu-impact zijn daarbij belangrijke uitgangspunten.
Bij de Zuidasdok is de vloer van de oude Atrium-garage gesloopt om plek te maken voor de uitbreiding van station Zuid/OVT en de nieuwe passagiersterminal. Het slooppuin wordt recyclet tot nieuw beton. Met dit nieuwe beton wordt later het dakdeel gemaakt dat onder het metrospoor komt. En daarmee is wat uit de Atrium-garage komt ook daadwerkelijk circulair.
Parel 5: Sociale impact maken bij de Oranje Loper
Duurzaam werken gaat ook over sociale impact, over Social Return On Investment (SROI). Bij Oranje Loper zetten Mobilis en Dura Vermeer samen met Amsterdam een bijzondere extra stap, met daadwerkelijk helpen van mensen die in een lastig pakket zitten.
Gebruikelijk is het om het onderdeel Social Return On Investment (SROI) op een bouwproject in te vullen met een buurtconciërge, verkeersregelaars en groene bouwhekken. Bij Oranje Loper kiezen ze boven op deze invulling voor nog een extra dimensie. Impact maken en iets extra’s doen, is nadrukkelijk onderdeel van deze vernieuwingsopgave. Een speciale klusbrigade en het zakgeldproject springen daarbij het meest in het oog.
Als alle bouwprojecten in Nederland deze aanpak zouden kiezen, maak je het verschil in het leven van mensen die het lastig hebben. ‘Een soort NLDoet, maar dan vanuit onze sector. In één werkweek kan je het leven van mensen veranderen door hun woonomstandigheden te verbeteren. Tastbaar, snel, motiverend en inspirerend voor alle betrokkenen. Het resultaat is heel direct, heel zichtbaar en bijzonder.’
Redacteur: Ingrid Koenen
Parel 6: Parelsnoer Infra-Marktplaats: hergebruik is het nieuwe normaal
De TBI-Marktplaats begon vorig jaar met vijftien liggers van de Haringvlietbrug. De liggers zijn inmiddels met succes losgezaagd, afgevoerd, gekeurd en krijgen waarschijnlijk een tweede leven bij de Papendrechtsebrug. ‘Hergebruik hoort normaal te zijn. We moeten naar een nieuwe moraal.’
Nu er steeds meer renovatieprojecten op de markt komen is hergebruik extra belangrijk. Denk aan vintage beton, tweedehandse armaturen en hergebruikte bekisting. De ambitie is om altijd na te denken over hergebruik van bouwmaterialen. ‘We hebben het tegenwoordig over demonteren. Minimaal 80 procent op een bouwplaats is goed herbruikbaar bij een ander project.’ Materiaal hoeft niet meteen vrij te komen, maar bij elk V&R-project hoort een materialenplanning over de termijn dat iets beschikbaar komt. Het is nog geen makkelijke gebruikelijke route, maar die kant moet het wel op. De milieu-impact moet omlaag. Dat is een kwestie van mindset en dóen.
Groene parels bij Mobilis: Van ‘vintage’ sluisdeur tot eigen TBI-bos
Ontdek meer groene parels