Groene parels bij Mobilis: Van ‘vintage’ sluisdeur tot eigen TBI-bos
Duurzaam en circulair bouwen is een van de speerpunten bij Mobilis. De ambitie is om de wereld elke dag een stukje mooier te maken. Steeds meer ‘groene’ initiatieven krijgen een kans, maar groene projecten zijn meestal niet zichtbaar ‘groen’. Ze lijken vooral ‘gewoon’. ”En dat is maar goed ook.” Vijf duurzame parels.
‘Groen’ bouwen is vooral een kwestie van bedenken én doen, is de stellige overtuiging van Marjan Kloos, duurzaamheidcoördinator bij Mobilis. Kies voor slimme lichte materialen of ‘vintage’ beton. Kies voor weglaten of hergebruik. Kies voor materialen uit de regio. Kies voor hulpbruggen en damwanden die meerdere rondes meekunnen. De mogelijkheden om te variëren en te combineren zijn eindeloos. Om hergebruik te stimuleren is binnen TBI Infra een speciale Marktplaats opgezet.
Etiket duurzaam
Mobilis werkt samen met partners aan de energieneutrale tunnel bij de A16, spiegelzonlicht in de Rijnlandroute en de natuurinclusieve Amstelstroombrug. ‘We doen al veel duurzaam zonder het etiket ‘duurzaam’ te plakken. Werkkleding op de bouwplaats is standaard duurzaam en een bouwkeet krijgt standaard een nieuwe ronde op een volgend bouwterrein.’ Marjan kan honderden grote en kleine voorbeelden bedenken, maar juicht vooral toe dat circulair denken in rap tempo bij collega’s ‘tussen de oren’ landt. ‘Je ziet het sneeuwbaleffect. Ik zou nog wel sneller willen, maar samen kom je verder.’ Het loopt inmiddels storm bij de cursus MKI (Milieu Kosten Indicatoren) en het ‘Groene Boekje’ is voor iedereen beschikbaar. Wie de cursus volgt, snapt aan welke elf knoppen je kunt draaien om de milieu-impact op een project terug te dringen.
Impact
‘Impact. Daar gaat het om.’ Duurzaam leven begint bij jezelf, in de bouwkeet en op kantoor: Geen weggooibekers, afval scheiden en niet meer printen. Maar ontwerpers en constructeurs hebben ook de macht in handen om duurzame ontwerpen te kiezen en groene constructies door te rekenen met circulaire heipalen. Inkopers hebben de invloed om afspraken te maken met leveranciers over hergebruik en transport. De bouwplaats zelf is in te richten met elektrisch materieel en draait steeds vaker emissiearm. Verder is tastbaar het ‘eigen’ TBI-bos waar collega’s zelf bomen planten in De Kranenkamp. Het gebied bij de IJssel groeit zo tot een gemengd loofbos met 7700 bomen.
Mobilis kiest voor de duurzame route. Vijf groene parels uitgelicht, ter gelegenheid van de Week van de Circulariteit. Marjan: ‘Nu is het nog belangrijk om extra aandacht te vestigen, maar die week hoort 365 dagen te zijn. Duurzaam en circulair bouwen móet vanzelfsprekend en gewoon zijn.’
Parel 1: Hulpbruggen Diemen hergebruikt bij Ring Antwerpen
Bij de aanpak van een overweg of de bouw van brug of een fly-over is het soms nodig het verkeer tijdelijk om te leiden. Dit gebeurt vaak met een zogenoemde hulpbrug die als een soort lego-pakket kan worden hergebruikt. Zo is een deel van de hulpbruggen die momenteel in gebruik zijn voor de Ring Antwerpen eerder gebruikt bij de onderdoorgang in Diemen. Diezelfde bruggen zijn daarvoor alweer ingezet bij het spoorproject in Geldermalsen waar vlakbij het station een nieuw viaduct onder het spoor is gebouwd.
In augustus 2020 is de sloop van de oude fly-overs van de Ring Antwerpen begonnen, weet projectmanager Jaap Geuze zich nog goed te herinneren. Vanaf toen werd het verkeer omgeleid via hulpbruggen en tijdelijke wegen. 'Het is constant laveren met de ruimte tussen Antwerpen-West en knooppunt Sint Anna. Faseringen lopen door elkaar en naast elkaar.'
Het bewerkte hout toegepast als wanddecoratie in "The Natural Pavilion" Floriade in Almere
Parel 2: Groot onderhoud in Amsterdam: hergebruik en opknappen de norm bij ROGO: sluisdeuren hergebruikt
De binnenstad van Amsterdam onderhoudt Mobilis samen met meerdere bouwpartners bruggen, kademuren en sluizen. Binnen het Raamcontract Groot Onderhoud Amsterdam – kortweg ROGO – zijn inmiddels al meerdere deelprojecten uitgevoerd. Zuinig omgaan met materialen en kansen benutten voor hergebruik zijn leidend bij de aanpak, bevestigt projectleider Janwillem de Jong. ‘Het liefst ter plekke binnen een project. Denk aan bakstenen of zand. Dat scheelt ook vervoer.' Zo kregen de houten sluisdeuren van de Westkanaalschutsluis een tweede leven bij de Floriade en het scheepvaartmuseum in Texel. Een vergelijkbare aanpak staat op stapel bij Sluis 205 en later dit voorjaar voor Sluis 208. De deuren krijgen inmiddels een opknapbeurt bij zuster-TBI-bedrijf Struijk. Directeur Corstian van Hartingsveldt weet zeker dat de hardhouten balken weer een nieuwe bestemming krijgen. ‘Prachtige kwaliteit.’
Parel 3: Elektrisch materieel bij Haringvlietbrug en John Frostbrug: emissiearme bouwplaatsen
Bij de renovatie van de John Frostbrug is het bijna gelukt: De Emissievrije bouwplaats. Vooral bij renovatieprojecten lukt het om CO2 op de bouwplaats drastisch terug te dringen en bijna uitsluitend met elektrisch materieel te werken. Zo werd bij de monumentale brug in Arnhem een elektrische knijpwagen ingezet en was ook de asfaltset emissiearm. Ook bij de komende renovatie van de Haringvlietbrug is de inzet om zo min mogelijk CO2 en stikstof uit te stoten. ‘Het werkterrein is geëgaliseerd met elektrisch materieel en we zijn volop bezig met hergebruik van materiaal’, bevestigt uitvoerder Sander Tetteroo. Voor de inrichting van de bouwplaats zijn een 10-tons elektrische kraan en elektrische shovel ingezet. Een speciale Powerbox levert de benodigde elektriciteit. Steeds vaker vragen opdrachtgevers als Rijkswaterstaat, ProRail, provincies en waterschappen om een MKI-berekening en belonen een lage milieu-impact. De verwachting is dat de stikstof-problematiek het gebruik van de elektrisch materieel verder zal versnellen.
Parel 4: Bekisting voor mast windmolen kan nog 100 keer mee
De Nederlandse westenwind is buitengewoon geschikt om groene energie mee op te wekken. Langs de A16 bouwt Mobilis samen met Van Gelder zestien windmolens. De basis is bijzonder circulair: de speciale stalen bekisting is flexibel en duurzaam en kan nog veel meer windmolens funderen. Coördinator Corné Laurijssen bedacht de slimme kist. Na oplevering van het Windpark A16 blijft deze kist beschikbaar voor toekomstige projecten met masten. Dat kunnen allerlei masten zijn met een diameter variërend van 15,5 tot 23 meter; Een mooi voorbeeld van circulair en duurzaam denken.
‘We kunnen per molen de bekisting in elke gewenste hoogte en breedte aanpassen. Zo’n kist kan bij zorgvuldig gebruik meer dan 100 masten mee.’ De eerste ronde is bijna achter de rug. Mobilis en Van Gelder hebben zes masten gerealiseerd bij knooppunt Zonzeel vlakbij de Moerdijkbrug, een paar bij Nieuwveer, drie bij Galder en enkele bij Hazeldonk op de grens met België. Op naar ronde twee en drie en...
Parel 5: Elektrisch wagenpark
Mobilis deelt de ambitie om CO2 terug te dringen en de milieu-impact te beperken. Daarom is het streven om volledig over te stappen op elektrisch rijden. Doel is om uiterlijk in 2025 over een volledig elektrisch wagenpark te beschikken. Medewerkers krijgen de keus uit meerdere elektrische modellen, dat geldt voor nieuwe collega’s maar ook bij vervanging. Bij het mobiliteitspakket hoort standaard een laadpaal bij het woonadres en afgelopen tijd zijn ook meer laadpalen beschikbaar gekomen op de verschillende vestigingen. Op de bouwplaats is regelmatig een e-CO2tainer beschikbaar om elektrische auto’s te laden, maar die is tevens beschikbaar voor elektrisch materieel. Dat gebeurt onder meer bij de John Frostbrug en A16 Groene Boog.
Schrijver: Ingrid Koenen
Groene Parels bij Mobilis: Over hergebruik en impact
Ontdek meer groene parels