Iconische IJbruggen in den droge gebouwd: knap ‘staaltje’ werk

IJburg krijgt er twee iconische oeververbindingen bij. Mobilis werkt samen met Iemants in opdracht van gemeente Amsterdam aan deze indrukwekkende blikvangers die uiterlijk 2026 Haveneiland, Centrumeiland en Strandeiland verbinden. Hoe buig je stalen buizen met een diameter van 610 mm en een wand dikte van 40 mm? “Met inductie”.  Het verhaal achter deze bruggen.

Ondergrondse infra

Het lijnenspel van de bruggen is nu al indrukwekkend. Vooral als we in het zand onder de bruggen staan, is goed te zien hoe bijzonder de constructie eigenlijk is. Tientallen buizen met veel gebogen staal en bijzondere lijnen die op en neer lijken te bewegen onder rechte buizen die de draagconstructie vormt met daaronder de mantelbuizen voor de nutsvoorzieningen. “In sommige leidingen komen kabels en leidingen, zoals voor de stroomvoorziening en het warmtenet”, wijst André de Vries, hoofduitvoerder op dit project, als we bij locatie 2060 staan. 

Nu nog volledig transparant en zonder wegdek. Maar dat gaat de komende periode veranderen want deze bruggen met overspanningen van 80 meter bij 2060 en 100 meter bij 2080 ontsluiten straks een heel nieuw stuk van IJburg. Eigenlijk zijn het twee keer drie vrij liggende bruggen. De meest zuidelijke en noordelijke bruggen zijn voor het verkeer en de middelste brug is bestemd voor de tram.

Het staal in de hoofddraagconstructie is tot 40 millimeter dik. “De diameter van deze buizen is 610 mm. De bruggen hebben nu nog een kattenrug en liggen op de middelste steunpunten circa 170 mm boven zijn toekomstige ontwerphoogte. Bewust. Daarmee kunnen we de gewenste oplegdruk bereiken conform de gestelde eisen.” 

Werkplan

“Het werkplan (inclusief alle bijlages) bevat 450 pagina’s, dit is noodzakelijk om alle raakvlakken te beheersen. Dit is de basis, maar buiten gebeurt het echt. En dan kunnen we uit de voeten met twaalf pagina’s aan tekeningen die zijn benodigd om eventuele zaken in de nacht te bespreken. Het is de kunst om iedereen te betrekken. Je moet van elkaar weten wat de bedoeling is. Iemants is aan zet voor het staalwerk, Sarens regelt het vervoer en daarnaast zijn nog meer ketenpartners aan de slag. Dan moet je elkaar niet in de weg lopen.” Harde wind en onvoorziene omstandigheden tijdens het vijzelen zorgden nog voor spannende momenten. Want zolang de bruggen niet op hun tijdelijke parkeerstapels liggen, zijn er nog diverse factoren die invloed hebben.

Zo’n dreigend moment kan André zich nog levendig herinneren. “Ik werd uit mijn bed gebeld. Een van de vijzeltorens was 11 centimeter uit het lood. Tussen 6.00 uur en 11.00 was dat spoedoverleg over een goede oplossing. Direct daarna uitgevoerd. En dit keer helemaal goed. Dat was even spannend, maar het geeft voldoening als zo’n klus dan alsnog goed lukt.” 

Bouwstromen

André is het liefst buiten. “Daar hoort een uitvoerder. Regelen, helpen en afstemmen. Bouwen is mensenwerk. Vanzelf gebeurt er niks.” Hij was eerder hoofduitvoerder bij het Amstelstation, sluis Eefde en de Moerdijkbrug. Meerdere disciplines tegelijk vindt hij het leukste. 

Bij de IJbruggen lopen vier bouwstromen door elkaar: “De twee bruggen, de strandpaviljoens en de inrit van de parkeergarage. 

Elke bouwstroom heeft zijn eigen voorman en ook een eigen timmerploegen. René Haverkort is voorman van de timmerploeg. Druk bezig met de inrit van de parkeergarage bij brug 2080 en elke ochtend vanaf 6.00 uur op de bouwplaats te vinden. “We maken hier vooral bekistingen. In alle soorten en maten. In een week hebben we een vloer klaar. Ja, die kisten hergebruiken we nu al voor de vijfde keer.” Collega Tim Verhoog houdt zich vooral bezig met de paviljoens schuin onder de brug, waar straks horeca en winkels komen. Hij was eerder uitvoerder bij de Haringvlietbrug en bij outdoor surfpool RiF010 in Rotterdam. Hij wijst op de speciale spleten in de betonnen wanden. “Die zijn speciaal voor vleermuizen en zwaluwen. Daarachter zit een speciale constructie met vezels zodat de dieren daar prettig kunnen nestelen en schuilen. Daar houden we ook rekening mee.” Natuurinclusief bouwen heet dat.  

Eén project, twee bouwlocaties bij Strandeiland en Centrumeiland IJburg voor de Annemie Wolffbrug en Lee Millerbrug. Voorlopig vooral bekend onder brugnummers 2060 en 2080. Op de achtergrond wordt op het strand druk gesurft en gevliegerd. De rails van de nieuwe IJtramlijn 26 zijn al gelegd en eindigen nu nog ogenschijnlijk in het zand op een stuk niemandsland. Straks komen hier nog eens 100.000 woningen die via tramlijn 26 een directe verbinding hebben naar Amsterdam CS. Bouwen op IJburg is vooruitkijken. 

Redacteur: Ingrid Koenen